งานเขียนประเภทสารคดีเรื่อง "ผมส่งอาหารในปักกิ่ง" ได้รับการคัดเลือกให้เป็นหนังสือแห่งปี 2023 ในการประกวดหนังสือยอดนิยมครั้งหนึ่งของจีน และ หู อันเอียน ผู้เขียนหนังสือเรื่องนี้ ก็ได้รับการคัดเลือกให้เป็นนักเขียนแห่งปีด้วย ทันใดนั้น หลายคนก็หันมาสนใจผู้ประกอบอาชีพรูปแบบใหม่ ๆ เช่น คนขับรถส่งพัสดุและส่งอาหาร พวกเขาคือ "อัศวิน" ที่สัญจรไปมาตามถนนและตรอกซอกซอยของเมือง ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของแรงงานประกอบธุรกิจรูปแบบใหม่ 84 ล้านคนของจีน อีกทั้งเป็นผู้สร้างและผู้พิทักษ์ชีวิตที่ดีงามด้วย

ในสายตาของเหยียน เทียน รองศาสตราจารย์จากคณะนิติศาสตร์มหาวิทยาลัยปักกิ่ง อุตสาหกรรมการจัดส่งอาหารของจีนให้บริการที่สะดวกสบายแบบไม่มีใครเทียบได้ในโลก ชาวต่างชาติที่มาจีนต่างประทับใจกับชีวิตที่สะดวกสบายในจีน ที่สำคัญที่สุดประการหนึ่ง คือสามารถสั่งอาหารส่งถึงบ้านได้ทุกที่ทุกเวลา เบื้องหลังความสะดวกสบายนี้ คือ การทำงานหนักของคนขับรถส่งอาหาร และการพัฒนาวิธีการในการระดมแรงงานผ่านแพลตฟอร์มในประเทศจีน

คนขับรถส่งอาหารเป็นกลุ่มอาชีพใหม่ที่ใช้เทคโนโลยีดิจิทัล เป็นคนงานปกสีน้ำเงินในอุตสาหกรรมภาคบริการในยุคเศรษฐกิจดิจิทัล เมื่อลูกค้าสั่งซื้อผ่านแพลตฟอร์ม คำสั่งซื้อก็จะเข้าสู่ขั้นตอนการจัดส่งแบบออฟไลน์ ขั้นตอนการทำงานของคนขับรถส่งอาหารแบ่งออกเป็น 4 ขั้นตอน ได้แก่ การรับคำสั่งซื้อ การรับอาหารที่ร้าน การนำส่งอาหาร และ บรรลุงานตามคำสั่ง  เทคโนโลยีดิจิทัลนำเสนอกระบวนการจัดส่งและขั้นตอนการดำเนินงานของคนขับรถส่งอาหารในแอพฯ อย่างง่ายดายและชัดเจน คนขับรถส่งอาหารสามารถคลิก "รับคำสั่งซื้อ" "รายงานไปยังร้านค้า" "ฉันรับสินค้าแล้ว" และ "ส่งถึงแล้ว"  4 ปุ่มเพื่อดูขั้นตอนของงานจัดส่งและเนื้อหางานถัดไป เมื่อคนขับรถส่งอาหารหาตำแหน่งที่ตั้งร้านค้าและลูกค้าไม่เจอ หรือไม่รู้วิธีการวางแผนเส้นทาง พวกเขาสามารถคลิกปุ่ม "ดูข้อมูลตำแหน่ง" และ "การวางแผนเส้นทาง" ในแอพฯ เพื่อได้รับความช่วยเหลือ

เทคโนโลยีดิจิทัลช่วยขจัดอุปสรรคด้านข้อมูลและเทคโนโลยีให้คนงานสามารถเข้าถึงธุรกิจการขับรถส่งอาหารได้ ลดเงื่อนไขการรับสมัคร และช่วยให้คนขับรถส่งอาหารมือใหมเริ่มงานได้อย่างรวดเร็ว และทำงานจัดส่งอาหารได้อย่างราบรื่น

ในปี 2020 "อาชีพผู้ขับขี่ส่งอาหารออนไลน์" ได้บรรจุไว้ในหมวดหมู่อาชีพแห่งชาติจีน แสดงว่า ผู้ขับขี่ส่งอาหารได้รับการยอมรับให้เป็นอาชีพใหม่ในระดับชาติ อุตสาหกรรมการจัดส่งอาหารถึงบ้านมีบทบาทสำคัญชนิดมองข้ามไม่ได้ในการพัฒนาเศรษฐกิจจีน สำหรับอุตสาหกรรมร้านอาหารแล้ว การจัดส่งอาหารถึงบ้านนับเป็นรูปแบบธุรกิจใหม่ที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัลของอุตสาหกรรมร้านอาหารและเป็นแรงกระตุ้นใหม่ในการพัฒนาอุตสาหกรรมร้านอาหารสถิติจากศูนย์ข้อมูลอินเตอร์เน็ตจีนพบว่า ปี 2022 รายได้จากบริการจัดส่งอาหารถึงบ้านคิดเป็นประมาณ 25.4% ของรายได้จากอุตสาหกรรมร้านอาหารทั่วประเทศจีน ร้านอาหารจำนวนไม่น้อยก็ได้รับคำสั่งซื้อมากขึ้นผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ แบบสอบถามในปี 2020 พบว่า ผู้ค้าที่ตอบแบบสอบถามมี  83% และ 83.4% เห็นว่า การให้บริการจัดส่งอาหารถึงบ้านช่วยเพิ่มรายได้ และมี60% เห็นว่า การจัดส่งอาหารถึงบ้านเพิ่มยอดกระแสรายวันด้วย

การจัดส่งอาหารถึงบ้านมีอิทธิพลตรงต่อการหางานทำ ผู้รับผิดชอบที่เกี่ยวข้องของสำนักงานสถิติแห่งชาติจีนระบุว่า จนถึงปลายปี 2021 ผู้ขับรถส่งอาหารในตลาดการจ้างงานที่ยืดหยุ่นมีจำนวนถึง 13 ล้านคน ซึ่งเป็นเกือบ  1% ของประชากรทั้งประเทศ ข้อมูลจากเหม่ยถวน (Meituan) แพลตฟอร์มให้บริการชีวิตประจำวันที่ใหญ่ที่สุดของจีนพบว่า ปี 2022 มีผู้ขับรถส่งอาหารกว่า 6.24 ล้านคน มีรายได้จากการที่บริษัทดังกล่าว เปิดรับสมัครผู้ขับรถส่งอาหาร โดยในช่วงฤดูหนาวปี 2023 ทางบริษัทเปิดรับสมัครงานตำแหน่งผู้ขับรถส่งอาหารจำนวน 300,000 ตำแหน่ง และขยายการจ้างงานอย่างต่อเนื่อง

อาชีพผู้ขับขี่ส่งอาหารมีความเปิดกว้างและมีความเป็นธรรมด้านรายได้ โดยให้โอกาสในการหางานทำสำหรับคนกลุ่มต่าง ๆ และเป็นอาชีพที่ช่วยให้พนักงานเติบโตในระยะยาวด้วย เมื่อผู้ขับรถส่งอาหารคิดจะเปลี่ยนอาชีพอื่น ทักษะต่าง ๆ ที่ได้สั่งสมมาจากประสบการณ์งานดังกล่าว เช่น ทักษะการขับขี่ การสื่อสาร การแก้ปัญหาเร่งด่วน การควบคุมอารมณ์ และการเรียนรู้ด้วยตัวเองจะช่วยพวกเขาได้มาก ทุกวันนี้ ผู้ขับรถส่งอาหารหลายคนเปลี่ยนอาชีพเป็นพนักงานขายรถไฟฟ้า ผู้จัดการร้านอาหาร และเจ้าของเกสต์เฮาส์ พวกเขาต่างยอมรับว่า ระหว่างวิ่งจัดส่งอาหาร ทำให้พวกเขามีโอกาสสั่งสมประสบการณ์มากมาย ซึ่งมีส่วนช่วยต่อตำแหน่งงานต่อไปอย่างมาก

หลายปีมานี้ การดูแลคนงานในธุรกิจรูปแบบใหม่ของจีนเริ่มเป็นรูปธรรมมากขึ้นเรื่อย ๆ สื่อรายงานว่า การประกันคุ้มครองการบาดเจ็บจากการทำงานสำหรับพนักงานในรูปแบบการจ้างงานใหม่ ซึ่งนำร่องโดยบริษัทแพลตฟอร์มต่าง ๆ ในเมืองและมณฑล 7 แห่งของจีน รวมถึง เหม่ยถวน, ส่านซ่ง, ฮั่วลาลา, ไขว้โก่วต่าเชอ  ได้ประสบความคืบหน้าในเบื้องต้น จนถึงปลายเดือนกันยายน 2023 คนงานในรูปแบบธุรกิจใหม่มี 6.68 ล้านคน ได้รับการคุ้มครอง และมี 32,000 คนได้รับค่าชดเชยรวม 490 ล้านหยวน เหยียนเทียนเห็นว่า ในการคุ้มครองสิทธิประโยชน์ของผู้ขับรถส่งอาหารนั้น จีนปฏิบัติตามหลักการถือข้อเท็จจริงและประชาชนเป็นที่ตั้ง “จีนเริ่มออกนโยบายและกฎหมายต่าง ๆ เพื่อคุ้มครองสิทธิประโยชน์ของผู้ขับรถส่งอาหารตั้งแต่ปี 2020 ถือเป็นการแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายแรงงานให้สมบูรณ์ขึ้น  และเป็นการมอบประสบการณ์ของจีนให้กับทั่วโลกด้วย”

เขียนโดย  จางเหยียน

พนักงานในธุรกิจใหม่เพิ่มจำนวนมากขึ้น สะท้อนถึงเสรีภาพ

การเปิดกว้าง และประชาธิปไตยของจีน

รูปแบบการจ้างงานใหม่ ๆ ที่เกิดขึ้นได้เพิ่มความสามารถในการรองรับการจ้างงานของเศรษฐกิจจีนอย่างมาก โดยแสดงบทบาทสำคัญในฐานะ “อ่างเก็บน้ำ” และ “เครื่องรักษาเสถียรภาพ”สะท้อนให้เห็นถึงการปรับรูปร่างและการเพิ่มประสิทธิภาพของห่วงโซ่อุตสาหกรรมและห่วงโซ่อุปทานของจีนภายใต้การปฏิวัติทางเทคโนโลยี และสะท้อนให้เห็นถึงชัยชนะร่วมกันด้านการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมจีน ขณะเดียวกัน จำนวนพนักงานในธุรกิจใหม่ ๆ ที่เพิ่มขึ้นก็แสดงให้เห็นถึงความก้าวหน้าของเศรษฐกิจสังคมจีน และยังเป็นการแสดงให้เห็นถึงเสรีภาพ การเปิดกว้าง และประชาธิปไตยของผู้คนอีกด้วย

เศรษฐกิจแพลตฟอร์มที่พัฒนาอย่างคึกคักภายใต้เศรษฐกิจดิจิทัล กำลังปรับเปลี่ยนรูปแบบการจ้างงานแบบดั้งเดิมของจีน จำนวนคนขับรถส่งอาหาร ส่งพัสดุ และคนขับรถเรียกออนไลน์ที่เพิ่มขึ้น ตลอดจนผู้ดูแลคนป่วยเพื่อรับการรักษาพยาบาล คนทำขนมให้สัตว์เลี้ยง  และคนซ่อมตุ๊กตาด้วย เป็นต้น ล้วนเป็นอาชีพใหม่ที่ปรากฏสู่สายตาสาธารณชน

รูปแบบการจ้างงานใหม่สามารถพบได้ทั้งตามถนนตรอกซอยที่พลุกพล่าน และอินเตอร์เน็ตที่เชื่อมได้ทุกทิศทุกทาง รูปแบบการจ้างงานใหม่มีข้อดีต่าง ๆ เช่น เกณฑ์รับสมัครที่ต่ำ สามารถรับคนได้จำนวนมาก และมีความยืดหยุ่นมาก และได้กลายมาเป็นภาพแห่งความขยันแข็งขัน และการต่อสู้อย่างกล้าหาญของแรงงานจีน

ผลสำรวจเกี่ยวกับกำลังแรงงานแห่งชาติจีนล่าสุดพบว่า ขณะนี้ จำนวนพนักงานทั้งหมดในประเทศจีนอยู่ที่ประมาณ 402 ล้านคน โดย 84 ล้านคน ทำงานในรูปแบบธุรกิจใหม่ คิดเป็นร้อยละ 21 ของจำนวนพนักงานทั้งหมดในจีน คนงานในรูปแบบการจ้างงานใหม่ได้กลายเป็นส่วนประกอบสำคัญของกำลังแรงงาน

รูปแบบการจ้างงานใหม่เป็นการผสมผสานระหว่างระบบการผลิตเสมือนจริงกับระบบการผลิตภาคจริง โดยอาศัยความสัมพันธ์ระหว่างคนงานกับวัสดุการผลิต ภายใต้ภูมิหลังของการพัฒนาความเป็นอัจฉริยะ ดิจิทัล และสารสนเทศ รูปแบบการจ้างงานใหม่เป็นรูปแบบที่เกิดขึ้นพร้อมกับความก้าวหน้าของเทคโนโลยีอินเตอร์เน็ตและการยกระดับการบริโภคสาธารณชน เป็นรูปแบบการจ้างงานที่มีความยืดหยุ่นสูง

การเติบโตอย่างคึกคักของรูปแบบการจ้างงานใหม่เป็นภาพที่มองเห็นได้และจับต้องได้ และเป็นภาพที่สะท้อนถึงศักยภาพการพัฒนาเศรษฐกิจจีน โอกาสที่เกิดขึ้นบ่อยครั้ง และมีอนาคตที่สดใส

เขียนโดย หวังอวี๋ซินหง

ให้คนขับรถส่งอาหารได้ที่พักที่อบอุ่นสบาย

ช่วงหน้าหนาวที่เพิ่งผ่านพ้นไป เป็นหน้าหนาวที่อบอุ่นสำหรับ หวัง ฝูเจา คนขับรถส่งอาหารในเซี่ยงไฮ้ เพราะเขาได้ที่พักที่น่าพอใจ

หวังฝูเจาเกิดหลังทศวรรษ 1995 ปี 2020 เขาเดินทางจากบ้านเกิดเหอเป่ยมาที่เซี่ยงไฮ้ เพื่อทำงานเป็นคนขับรถส่งอาหาร หนุ่มคนนี้ขยันมาก สามารถส่งอาหารได้กว่า 60 คำสั่งต่อวัน ผลงานของเขาจัดอยู่ในกลุ่มที่ดีที่สุดของบริษัท แต่สภาพที่พักของเขาไม่น่าพอใจเลย

เมืองใหญ่ ๆ อย่างนครเซี่ยงไฮ้ หาห้องพักได้ยาก ค่าเช่าบ้านก็แพง ก่อนหน้านี้ หวังฝูเจากับเพื่อนขับรถส่งอาหารอีกสองคน เช่าที่พักร่วมกันในห้องเล็ก ๆ แห่งหนึ่ง ใช้ชีวิตลำบากมาก เพราะแม้ทั้งสามคนแบกรับค่าเช่าร่วมกัน แต่ละคนยังต้องจ่ายเกิน 1,000 หยวนอยู่ดี เมื่อพูดถึงเรื่องเหล่านี้ หวังฝูเจารู้สึกคับข้องใจมาก

ปัญหาที่หวังฝูเจาพบเจอ ไม่ได้เป็นกรณีพิเศษ ในการทำสำรวจกลุ่มคนพนักงานในธุรกิจใหม่ ๆ ของเขตผู่ถัว นครเซี่ยงไฮ้ การปรับปรุงสภาพที่พักอาศัยเป็นความปรารถนาที่เร่งด่วนที่สุดของพวกเขา

“ต้องให้ที่พักที่สะอาดสะอ้านและอบอุ่นน่าอยู่กับพวกเขา”เจ้าหน้าที่ทางการเขตผู่ถัวกล่าว

ทางการเขตผู่ถัวได้ริเริ่มโครงการ “ที่พักใหม่สำหรับผู้ขับรถส่งอาหาร” โดยระดมกำลังทางการท้องถิ่น กลุ่มสมาคม รัฐวิสาหกิจ และทรัพยากรทางสังคม และมีการวางแผนตำแหน่งที่ตั้งโครงการ และกำหนดราคาค่าเช่าบ้านอย่างละเอียด เช่น ต้องหาตำแหน่งที่ตั้งที่พักที่อยู่รอบบริเวณที่มีสถานีจัดส่งอาหารค่อนข้างเยอะ ระยะทางขับรถไม่ให้เกิน 15 นาที ค่าเช่าที่พักต่อเดือนไม่เกินคนละหลายร้อยหยวน และให้ผู้ขับรถส่งอาหารได้ที่พักดีราคาถูก

ในการทำสำรวจที่เป็นเวลาหลายเดือน เจ้าหน้าที่ทางการเขตผู่ถัวสำรวจพื้นที่ต่าง ๆ ในเขตหลายรอบ ท้ายที่สุด เลือกให้ที่พักเหอซินเป็นที่พักสำหรับผู้มีรายได้น้อย จากการตกแต่ง ที่พักอาศัยไม่เพียงแต่มีเฟอร์นิเจอร์ และเครื่องใช้ไฟฟ้าจำเป็นที่ครบสมบูรณ์ หากยังได้เตรียมแก้วน้ำ ผ้าเช็ดหน้า และผ้าปูเตียงด้วย

ภายในเขตที่พักยังได้เปิดซูเปอร์มาร์เก็ต มีอาหาร และของใช้ชีวิตประจำวันเตรียมพร้อม ได้เปิดโซนออกกำลังกาย โดยจัดโต๊ะพูล สนามบาสเกตบอล บริการจัดการที่พักตลอด 24 ชั่วโมง และยังได้จัดห้องซักผ้า และห้องฉายวิดีโอต่าง ๆ เพื่อให้ผู้ขับรถส่งอาหารได้ใช้ชีวิตอย่างสบาย พักผ่อนให้ดี และออกกำลังกายได้อย่างสะดวก

หวังฝูเจา ถือว่าโชคดีที่เป็นพนักงานขับรถส่งอาหารกลุ่มแรกที่มีสิทธิ์คัดเลือกที่พัก พวกเขาทำการจับฉลากเพื่อเลือกห้องพักที่ตนชื่นชอบ

ในอนาคต ยังจะมีการจัดที่พักประเภทนี้ให้กับคนงานในธุรกิจใหม่ต่าง ๆ ด้วย เช่น โชเฟอร์รถเรียกออนไลน์ และพนักงานขายของออนไลน์ ปี 2024 เขตผู่ถัว ยังจะสร้าง “ที่พักสำหรับผู้สร้างสรรค์ในยุคสมัยใหม่” ตามโซนพาณิชย์ และอุตสาหกรรมต่าง ๆ เพื่อจัดเตียงกว่า 1,000 เตียง ให้กับกลุ่มพนักงานในธุรกิจใหม่ทั้งหลาย

เขียนโดย  เหยียนเหวยฉี หวงจินเลี่ยง  และ หวังอวี๋ซินหง