มนุษย์พึ่งพาธรรมชาติในการดำรงชีวิต ความหลากหลายทางชีวภาพเป็นหน่วยของธรรมชาติ ซึ่งปัจจุบันโลกกำลังสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ จากปัจจัยทั้งจำนวนประชากร เศรษฐกิจและที่การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ หากความหลากหลายทางชีวภาพสูญหาย ธรรมชาติย่อมเสียหาย ดังนั้น การฟื้นฟูธรรมชาติไปสู่ธรรมชาติเชิงบวกจึงเป็นเรื่องที่กำลังได้รับความสนใจและมีความพยายามที่จะทำให้บรรลุเป้าหมายร่วมกันในการฟื้นฟูและยับยั้งการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ

สำนักงานพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานชีวภาพ (องค์การมหาชน) หรือ สพภ (BEDO) กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เป็นหน่วยงานที่ให้ความสำคัญการส่งเสริมและประโยชน์จากความหลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่น เชิงเศรษฐกิจควบคู่กับการอนุรักษ์อย่างมีดุลยภาพ รวมไปถึงมุ่งเน้นคุณภาพการให้บริการ การรวบรวมองค์ความรู้ การวิจัยต่างๆ อย่างมีทิศทาง ตลอดจนการเป็นองค์กรส่งเสริมและประสานงานระหว่างภาครัฐและภาคเอกชน เพื่อให้เกิดภาคีเครือข่ายการสนับสนุนการพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานชีวภาพเป็นไปอย่างยั่งยืน

เมื่อวันที่ 10-12 มิ.ย.2568 BEDO ได้จัดประชุมวิชาการด้านความหลากหลายทางชีวภาพกับการใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน “Biodiversity & Bioeconomy Forum 2025 : ธรรมชาติเพื่อชีวิต เศรษฐกิจเพื่อการอนุรักษ์” ณ โรงแรมเซ็นทารา ไลฟ์ ศูนย์ราชการและคอนเวนชันเซ็นเตอร์ แจ้งวัฒนะ โดยมี ดร.เกษมสันต์ จิณณวาโส ประธานคณะกรรมการ สพภ. เป็นประธานในพิธี พร้อมด้วยคณะกรรมการ สพภ. คณะผู้บริหาร สพภ. หน่วยงานวิชาการ หน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน วิทยากรทุกๆ ท่าน และมีผู้เข้าร่วมที่มีความสนใจ เป็นจำนวนมากกว่า 200 คน โดยภายในงานได้มีนำเสนอผลงานวิชาการที่ทันสมัยโดยเฉพาะการบรรยายพิเศษเรื่อง การยกระดับผลิตภัณพ์ท้องถิ่นด้วยวิจัยและนวัตกรรม และ เรื่อง “เครดิตความหลากหลายทางชีวภาพ” จากผู้เชี่ยวชาญระดับสากล ซึ่งเป็นทิศทางใหม่ของการผลักดันเครื่องมือ มาสนับสนุนด้านการฟื้นฟูความหลากหลายทางชีวภาพ  รวมไปถึงมีการนำเสนอผลความสำเร็จของชุมชนที่ต่อยอดการใช้ทรัพยากรท้องถิ่นในรูปแบบต่างๆ พร้อมโชว์นวัตกรรม - ผลิตภัณฑ์จากความหลากหลายทางชีวภาพ สู่เศรษฐกิจยั่งยืน

นางสุวรรณา เตียรถ์สุวรรณ ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานชีวภาพ กล่าวว่า ปี 2568 นี้ เบโด้ครบรอบการจัดตั้งมาเป็นเวลา 18 ปี การจัดประชุมวิชาการภายใต้หัวข้อ Biodiversity & Bioeconomy Forum 2025 “ธรรมชาติเพื่อชีวิต เศรษฐกิจเพื่อการอนุรักษ์” เป็นการย้ำว่าความหลากหลายทางชีวภาพเป็นเรื่องสำคัญและจำเป็นต้องร่วมกันหันมาใส่ใจและส่งเสริมให้เกิดการอนุรักษ์โดยใช้กลไกทางวิทยาศาสตร์ และกลไกทางการเงินเป็นตัวขับเคลื่อนให้เกิดดุลยภาพและนำไปสู่การพัฒนาที่เกื้อหนุนธรรมชาติ หรือ Nature Positive

ตลอดระยะเวลา 18 ปี “สพภ.” ได้ขับเคลื่อนงานตั้งแต่ การสร้างความเข้มแข็งให้เศรษฐกิจชุมชนและภาคธุรกิจตามหลักการ BEDO-BCG เพื่อยกระดับชุมชนเข้าสู่การเป็นธุรกิจด้วยการส่งเสริมการผลิตการบริโภคและบริการที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมตามแนวทางโมเดลเศรษฐกิจใหม่ (BCG Economy) การพัฒนาฐานข้อมูล องค์ความรู้ และนวัตกรรมด้านความหลากหลายชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อปกป้อง คุ้มครอง เผยแพร่ และการใช้ประโยชน์ และการเสริมสร้างการมีส่วนร่วมกับภาคส่วนทั้งในและต่างประเทศเพื่อการอนุรักษ์ ฟื้นฟูและใช้ประโยชน์ความหลากหลายทางชีวภาพ ก่อให้เกิดผลการดำเนินงานเป็นรูปธรรม

“การจัดประชุมวิชาการด้านความหลากหลายทางชีวภาพกับการใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน ตลอดระยะเวลาในการจัดการประชุม 3 วัน สพภ. มีการนำเสนอผลความสำเร็จของวิสาหกิจชุมชนในการจัดทำธนาคารความหลากหลายทางชีวภาพระดับชุมชน หรือ Community Biobank ที่มีกว่า 79 แห่ง ในพื้นที่ 38 จังหวัด มีทรัพยากรชีวภาพในพื้นที่ มากกว่า 100 ชนิด และมีผลการต่อยอดทรัพยากรและ/หรือแปลงธนาคารสู่การใช้ประโยชน์ในรูปแบบต่าง ๆ เช่น การเป็นแหล่งต้นพันธุ์ การพัฒนาเป็นศูนย์เรียนรู้ การพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ แหล่งท่องเที่ยวชีวภาพ และการขึ้นทะเบียนสินค้า GI เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีผลการศึกษาวิจัยสารสำคัญและคุณค่าทางโภชนาการเพื่อเพิ่มศักยภาพทรัพยากรไปสู่การสร้างรายได้แก่ชุมชน กิจกรรมการนำเสนอมีการบูรณาการกับสถานศึกษาเพื่อสร้างการตระหนักรู้และสืบทอดไปยังเยาวชนเครือข่าย Biogang  การแลกเปลี่ยนโมเดลธุรกิจจากการใช้ประโยชน์ทรัพยากรชีวภาพ เวทีเสวนาการส่งเสริมการท่องเที่ยวชีวภาพ และ ที่สำคัญ สพภ. ได้มีการพัฒนาเครื่องมือส่งเสริมการอนุรักษ์และรับผิดชอบต่อความหลายหลายทางชีวภาพสำหรับการร่วมมือกับภาคธุรกิจ ภายใต้โครงการ Biodiversity and Business Sustainability Program เพื่อมุ่งเน้นให้ภาคธุรกิจให้ความสำคัญกับการอนุรักษ์และฟื้นฟู ความหลากหลายทางชีวภาพมากยิ่งขึ้น

“การประชุมวิชาการดังกล่าว จะเป็นการถ่ายทอดและเผยแพร่ผลการดำเนินงานที่เกี่ยวข้องกับการอนุรักษ์และใช้ประโยชน์จากฐานทรัพยากรชีวภาพ สู่การยกระดับอย่างยั่งยืนของทรัพยากรและเชื่อมโยงไปสู่พื้นที่การจัดงานมหกรรมทรัพยากรชีวภาพ ซึ่งคัดเลือกผลิตภัณฑ์จากชุมชนเครือข่ายทั่วประเทศมาโชว์และให้คนเมืองได้รู้จักอีกกว่า 50 ชุมชน จึงนับว่าเป็นโอกาสที่จะได้แลกเปลี่ยนประสบการณ์และความรู้ที่เป็นประโยชน์ร่วมกัน และขยายผลการดำเนินของ สพภ. ให้เป็นที่รู้จักในวงกว้างมากยิ่งขึ้น” นางสุวรรณา กล่าวทิ้งท้าย

สำนักงานพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานชีวภาพ (องค์การมหาชน) กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เป็นหน่วยงานที่มีภารกิจการพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานทรัพยากรความหลากหลายทางชีวภาพให้เกิดการบริหารจัดการการนำทรัพยากรความหลากหลายทางชีวภาพมาใช้ประโยชน์ทางเศรษฐกิจ ควบคู่ไปกับการ อนุรักษ์อย่างยั่งยืน BEDO ได้ขับเคลื่อนการทำงานด้านทรัพยากรความหลากหลายทางชีวภาพ ควบคู่กับการ บริหารจัดการข้อมูลทรัพยากรความหลากหลายทางชีวภาพในรูปแบบของระบบฐานข้อมูลความหลากหลายทาง ชีวภาพ โดยเริ่มต้นจากการค้นหาของดีจากความหลากหลายทางชีวภาพ และได้รับการสนับส นุนข้อมูลจาก นักวิชาการที่ร่วมกันจัดทำข้อมูลบัญชีรายการทรัพยากรชีวภาพ ข้อมูลภูมิปัญญาท้องถิ่น ข้อมูลเศรษฐกิจ ข้อมูล องค์ความรู้ออนไลน์ และข้อมูลผู้เชี่ยวชาญ เพื่อนำเข้าข้อมูลเข้าสู่ระบบฐานข้อมูลความหลากหลายทางชีวภาพ ตลอดจน สพภ. ยังได้พัฒนาเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อเป็นเครื่องมือในการจัดเก็บและประมวลผลข้อมูลด้วย ปัญญาประดิษฐ์ เพื่อนำใช้ในเชิงเศรษฐกิจและสังคม ตอบโจทย์ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ไม่ว่าจะเป็นวิสาหกิจชุมชน ภาคอุตสาหกรรม ภาครัฐ ภาคการศึกษา ไปต่อยอดเชิงคุณค่าเชื่อมโยงกับวัฒนธรรม การสั่งสมความรู้ของสังคม  เทคโนโลยีและนวัตกรรมเพื่อใช้ในการพัฒนาธุรกิจ การผลิตสินค้าและบริการในรูปแบบใหม่จากความหลากหลาย ทางชีวภาพ ที่ถือเป็น “วัตถุดิบในเชิงเศรษฐกิจ” นำไปสู่การพัฒนาเป็น Soft Power สร้างฐานรายได้ใหม่เป็น  

New Engine of Growth ในอนาคต 

เมื่อวันที่ 12 กันยายน 2567สพภ. ได้จัดประชุมเผยแพร่ความหลากหลายทางชีวภาพกับการสร้างโอกาส ทางธุรกิจด้วยระบบปัญญาประดิษฐ์ ในหัวข้อ “AI กับโอกาสทางธุรกิจชีวภาพ” ณ โรงแรมมิราเคิล แกรนด์ คอน เวนชั่น โดยมีนางสุวรรณา เตียรถ์สุวรรณ ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานชีวภาพ เป็นประธานใน พิธีพร้อมด้วยคณะกรรมการ สพภ. คณะผู้บริหาร สพภ. และวิทยากรทุก ๆ ท่าน และมีผู้เข้าร่วมที่มีความสนใจ เป็นจำนวนมากกว่า 100 คน โดยภายในงานได้มีการแนะนำระบบของ สพภ. และให้ความรู้ต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับ หัวข้อ“AI กับโอกาสทางธุรกิจชีวภาพ”คือ 

1) แนะนำระบบงานบริการของ สพภ. โดย ดร.ธนิต ชังถาวร รองผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาเศรษฐกิจ จากฐานชีวภาพ 

2) แนะนำระบบฐานงานบริการข้อมูลฐานชีวภาพด้วยระบบปัญญาประดิษฐ์ (AI) และการนำไปใช้ ประโยชน์โดย นายสัณห์ อุทยารัตน์ ที่ปรึกษาโครงการบริษัท เกรซ เทคโนโลยี แอนด์ คอนซัลแตนท์ 3) ให้ความรู้เกี่ยวกับ AI กับเศรษฐกิจชีวภาพ (BCG) โดย ดร.วาริน รัชนานุสรณ์ ผู้อำนวยการสถาบัน ส่งเสริมวิสาหกิจดิจิทัลเริ่มต้น สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล 

4) ให้ความรู้เกี่ยวกับ AI กับ เศรษฐกิจ โดยนายสืบศักดิ์ สืบภัคดี กรรมการบริหารและเลขาธิการ สมาคม โทรคมนาคมแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ 

5) ให้ความรู้เกี่ยวกับ AI กับ เกษตรที่ยังยืน โดย รศ.ดร.มงคล รักษาพัชรวงศ์ผู้อำนวยการสถานี  รับสัญญาณดาวเทียมจุฬาภรณ์คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ 

6) ให้ความรู้เกี่ยวกับ AI กับ สิ่งแวดล้อม โดย ดร.ไชยวัฒน์ กล่ำพล ภาควิชาวิศวกรรมการบินและอวกาศ  คณะวิศวกรรมศาสตร์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ 

สพภ. จัดประชุมเผยแพร่ “AI กับโอกาสทางธุรกิจชีวภาพ” เพื่อเผยแพร่ข้อมูลฐานชีวภาพเพื่อนำ ความหลากหลายทางชีวภาพไปสู่การสร้างมูลค่าเพิ่มในเชิงเศรษฐกิจและสังคม โดยอาศัยข้อมูลเชิงนิเวศ  ข้อมูลภูมิปัญญา ข้อมูลการนำไปใช้ประโยชน์ และส่งเสริมความรู้การพัฒนาศักยภาพของข้อมูลฐานชีวภาพ ด้วยการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามาช่วยในการประมวลผลข้อมูลในเชิงเศรษฐกิจและสังคม ซึ่งนำไปสู่การพัฒนา เป็น Soft Power สร้างฐานรายได้ใหม่เป็น New Engine of Growth