ตั้งแต่ปี 2023 ที่ผ่านมา  อาหารปิ้งย่างเมืองจือโป๋ คนจีนภาคใต้แห่เที่ยวเมืองฮาร์บิน และเทียนสุ่ยสุกี้หม่าล่าทั่งของมณฑลกานซูโด่งดังขึ้นมาทางเน็ต ได้ปลุกกระแสนิยมการท่องเที่ยวเมืองดังกล่าวทั่วโซเชียลจีน

ก่อนหน้านี้ เมื่อกล่าวถึงเมืองท่องเที่ยวของจีน คนส่วนใหญ่มักจะนึกถึงเมืองที่พัฒนามากที่สุดอย่างกรุงปักกิ่ง นครเซี่ยงไฮ้และเซินเจิ้น หรือเมืองท่องเที่ยวขึ้นชื่อที่มีประวัติศาสตร์ยาวนาน และทรัพยากรวัฒนธรรมที่สมบูรณ์ อย่างเมืองซีอาน ลั่วหยาง และหางโจว จนกระทั่งเมืองจือโป๋โด่งดังขึ้นในชั่วพริบตาเมื่อปี 2023 เมืองรองระดับ 2 และ 3 ของจีน ซึ่งไม่ได้เป็นเมืองท่องเที่ยวขึ้นชื่อดั้งเดิม ได้ดึงดูดนักท่องเที่ยวจำนวนมากมายจากทั่วประเทศจีนด้วยลักษณะพิเศษของตัวเมือง และบรรยากาศการใช้ชีวิตที่เรียบง่าย

จะเห็นได้ว่า ในยุคสื่อสังคมออนไลน์ หัวข้อใดหัวข้อหนึ่งอาจจะกลายเป็นจุดเริ่มต้นของกระแสนิยมของเมืองใดเมืองหนึ่ง และจำนวนผู้เข้าชมทางเว็บไซต์อาจจะหมายถึงจำนวนนักท่องเที่ยวที่เดินทางไปเที่ยวจริง ๆ

เมื่อย้อนกลับไปสำรวจจุดเริ่มต้นที่เมืองฮาร์บินกลายเป็นเมืองยอดฮิตทางออนไลน์จะพบว่า เป็นข่าวทางลบด้วยซ้ำ

เดือนธันวาคม ปี 2023 สวนสนุกหิมะน้ำแข็งเมืองฮาร์บินครั้งที่ 25 เปิดให้บริการอย่างเป็นทางการ โดยดึงดูดนักท่องเที่ยวกว่า 40,000คน มาเที่ยวในสวนในช่วงเวลาสั้น ๆ เพียง 3 ชั่วโมงเท่านั้น รายการสนุก ๆ ที่ได้รับความนิยมอย่างสูง เช่น สไลเดอร์น้ำแข็ง และชิงช้าสวรรค์น้ำแข็ง ต้องรอคิวนานหลายชั่วโมงจึงจะเล่นได้ ทำให้นักท่องเที่ยวเกิดความไม่พอใจ จนกระทั่งมีบางคนเรียกร้องค่าชดเชย เหตุนี้กลายเป็นข่าวโด่งดังในสื่อสังคมออนไลน์อย่างรวดเร็ว

เมื่อเผชิญกับวิกฤตดังกล่าว ทางการฮาร์บินตอบสนองอย่างรวดเร็ว โดยแถลงจดหมายถึงนักท่องเที่ยวอย่างทันการ ขออภัยนักท่องเที่ยวทั้งหลายอย่างจริงใจ พร้อมให้แผนการแก้ไขที่ชัดเจน มาตรการเหล่านี้ปรับวิกฤตเป็นโอกาส ทำให้เมืองฮาร์บินได้รับความนิยมอีกครั้ง

ทันใดนั้น เมืองฮาร์บินกลายเป็นประเด็นที่ได้รับความนิยมมากที่สุดทางสื่อสังคมออนไลน์

หลังจากนั้น เมืองฮาร์บินจับโอกาสครั้งนี้ จัดกิจกรรมแสดงน้ำใจกับแฟนคลับของเมืองหลายอย่าง ความสนใจในข่าวทางลบแฟนเน็ตยังไม่จางหาย ความสนใจถูกดึงสู่การสำรวจเมืองน่ารักแห่งนี้แทน บอลลูนลมร้อนเหนือแม่น้ำซงฮวา แม่น้ำสายใหญ่อันดับ 3 ของจีน มีบรรยากาศโรแมนติกเหมือนอยู่ในตุรเคีย, ดวงจันทร์เทียมลอยประดับเหนือโบสถ์เซนต์โซเฟีย นักท่องเที่ยวได้ภาพถ่ายที่น่าพอใจยิ่งขึ้น, สุนัขจิ้งจอกอาร์กติก และเสือไซบีเรีย ซึ่งเป็นสัตว์ประจำถิ่นของภาคตะวันออกเฉียงเหนือจีนอวดโฉมต่อนักท่องเที่ยวในสวนสัตว์ ทางการฮาร์บินยังได้เชิญคนชนเผ่าเอ้อร์หลุนชุนออกจากถิ่นที่อยู่ในเขตเขาลึก เพื่อให้นักท่องเที่ยวภาคใต้ของจีนได้ดูกวางเรนเดียร์ของพวกเขา นักท่องเที่ยวใช้มือถือถ่ายภาพเหล่านี้ และแชร์บนสื่อสังคมออนไลน์ต่าง ๆ เช่น TIK TOK และเสี่ยวหงซู

เมื่อทบทวนขั้นตอนการสร้างกระแสนิยมของเมืองฮาร์บินครั้งนี้ มีคำหนึ่งที่มิอาจละเลยได้นั่นคือ “เศรษฐกิจชวนให้ซื้อ” ซึ่งกำเนิดขึ้นพร้อมกับการพัฒนาของแพลตฟอร์มสังคมออนไลน์ ในช่วงแรกเริ่ม ฝ่ายลูกค้า หรือฝ่าย c ซึ่งย่อจาก customer จะสร้างกระแสมาก่อน จากนั้นจะแพร่ไปยังฝ่ายธุรกิจ หรือฝ่าย B ซึ่งย่อจาก business แบรนด์ที่พัฒนาใหม่ ๆ โดยเฉพาะธุรกิจประเภทการบริโภคใหม่จะศึกษาและใช้กลยุทธ์การตลาดแบบ“เศรษฐกิจชวนให้ซื้อ”บ่อยๆ ทุกวันนี้ ฝ่ายรัฐบาล หรือฝ่าย G ซึ่งย่อจาก government ได้ประยุกต์ใช้โมเดล “เศรษฐกิจชวนให้ซื้อ”อย่างคล่องตัวด้วย โดยมักจะใช้ในด้านการสร้างภาพลักษณ์เมือง สร้างแบรนด์ของเมือง และกระตุ้นเศรษฐกิจเมืองด้วย กลายเป็นรูปแบบการพัฒนาวัฒนธรรมและการท่องเที่ยวของเมือง

เดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา เมืองเทียนสุ่ยของมณฑลกานซู และสุกี้หม่าล่าทั่งของเทียนสุ่ยมาแรงทั่วโซเชียลจีน ทำให้เมืองเล็ก ๆ แห่งนี้ ซึ่งตั้งอยู่ทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือของจีนพุ่งทะยานขึ้นเป็นเมืองยอดฮิตในสื่อสังคมออนไลน์ของจีน เมื่อสำรวจต้นตอแล้วคือ นักศึกษาหญิงคนหนึ่งได้ชิมสุกี้หม่าล่าทั่งที่มีความสดอร่อยแล้วประทับใจมาก จึงถ่ายคลิปสั้นพร้อมข้อความกำกับ “ขอเสนอสุกี้หม่าล่าทั่งของกานซูให้เป็นที่รู้จักไปทั่วประเทศจีน” ต่อจากนั้น เมืองเทียนสุ่ย กระทั่งมณฑลกานซู ได้กลายเป็นประเด็นฮิตที่สุดในสื่อสังคมออนไลน์ของจีน

เพื่อตอบสนองกระแสที่มีค่าครั้งนี้ ทางการเมืองเทียนสุ่ยปฏิบัติการอย่างรวดเร็ว โดยทาสีกำแพง ตั้งป้ายบอกทาง เพื่อบูรณะฮาร์ดแวร์ และจัดบริการรถรับส่งที่สนามบิน เปิดเส้นทางเที่ยวชิมสุกี้หม่าล่าทั่งโดยเฉพาะ นำนักท่องเที่ยวต่างเมืองจากสนามบินไปถึงร้านหม่าล่าทั่งโดยตรง กรมควบคุมดูแลการตลาดก็ไปดูงานตามร้านต่าง ๆ เพื่อสร้างหลักประกันด้านคุณภาพอาหารและการบริการ

เพจทางการของเมืองเทียนสุ่ยและมณฑลกานซูก็ได้นำเสนอเนื้อหาต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง สื่อเมืองเทียนสุ่ยประกาศเคล็ดลับสุกี้หม่าล่าทั่งของเทียนสุ่ยคือ ใช้พริกพิเศษสองอย่างของท้องถิ่น ได้แก่ พริกหอมมั่ยจี๋ และพริกกานซู ทำให้ได้รสชาติความซ่าแต่ไม่ขม หอมแต่ไม่เผ็ดเกิน เป็นที่นิยมของชาวเน็ตทั้งหลาย อารยธรรมที่ยาวนานถึง 8,000 ปีของเทียนสุ่ย เป็นแหล่งกำเนิดวัฒนธรรมฝูซี จุดเริ่มต้นอารยธรรมจีนโบราณ และความเป็นสนามรบโบราณในยุคสามก๊กของจีน (ค.ศ. 220-280) ล้วนทำให้เมืองเทียนสุ่ยมีเสน่ห์ทางวัฒนธรรมมากขึ้น

จือโป๋ เมืองดังในสื่อสังคมออนไลน์เมืองแรกของจีน ก็เป็นเมืองที่มีประวัติศาสตร์อันยาวนาน แต่เมื่อเทียบกับเมืองที่ขึ้นชื่อเมืองอื่น ๆ แล้ว ก่อนหน้านี้ยังไม่ค่อยเป็นที่รู้จักกัน เมื่อสาธารณรัฐประชาชนจีนก่อตั้งขึ้น เมืองจือโป๋พัฒนาเป็นเมืองอุตสาหกรรมเมืองหนึ่งของมณฑลซานตง เพราะมีทรัพยากรถ่านหิน เหล็ก และอะลูมิเนียมที่อุดมสมบูรณ์ เป็นการสร้างพื้นฐานที่ดีในการพัฒนาอุตสาหกรรมเมืองจือโป๋ ทุกวันนี้ เมืองจือโป๋กำลังปรับภาพลักษณ์ของเมืองอยู่ แต่ใครก็คาดไม่ถึงว่า เมืองนี้ได้กลายเป็นหนึ่งในสถานที่ท่องเที่ยวที่ได้รับความนิยมมากที่สุดของจีน

เหตุที่เกิดกระแสนิยมขึ้นมาคือ นักศึกษาโพสต์บทความผ่านสื่อโซเชียลเพื่อโชว์ความสนุกสนานของปิ้งย่างท้องถิ่นว่า ถ้าจะทานปิ้งย่างที่เมืองจือโป๋ ต้องใช้เตาถ่านย่างเองบนโต๊ะอาหาร จากนั้นนำแผ่นแป้งท้องถิ่นห่อเนื้อที่ย่างสุกและต้นหอมรับประทาน เพิ่มรสชาติด้วยน้ำจิ้มตามใจชอบ นับเป็นปิ้งย่าง DIY ที่สนุกสนาน วัยรุ่นจึงหลั่งไหลมาสัมผัส และเน็ตไอดอลทั้งหลายก็ได้ตามมาด้วย

เมื่อปิ้งย่างจือโป๋โด่งดังขึ้นในสื่อสังคมออนไลน์ เมืองเล็ก ๆ แห่งนี้ที่มีประชากรเพียง 4.7 ล้านคน ภายในเวลาเพียงหนึ่งเดือนได้รองรับนักท่องเที่ยว 4.8 ล้านคน โดยในช่วงวันเมย์เดย์ปี 2023 คนที่จ่ายตลาดสดแห่งหนึ่งในเมืองจือโป๋มีจำนวนเยอะกว่านักท่องเที่ยวบนกำแพงเมืองจีนอีก ตั๋วรถไฟความเร็วสูงพอเปิดให้จอง ก็จองหมดภายในนาทีเดียว

สิ่งที่น่าทึ่งคือ ทางการท้องถิ่นได้ฟีดแบ็กกับคอมเมนต์ทางสื่อสังคมออนไลน์อย่างรวดเร็วและเปิดกว้างชนิดไม่เคยมีมาก่อน ชาวเน็ตบางคนล้อเล่นว่า อยากชวนหนุ่มหล่อมาทานปิ้งย่างด้วยกัน  ทางการจือโป๋จึงจัดทีม 180 เซนติเมตร ให้หนุ่มตัวสูง 180 เซนติเมตรขึ้นไปใส่สูทต้อนรับนักท่องเที่ยวที่สถานีรถไฟ ทางการจือโป๋ยังได้จัดขบวนรถไฟปิ้งย่างโดยเฉพาะ ซึ่งผู้โดยสารได้รับแอปเปิลและของฝากต่าง ๆ ที่ทางการท้องถิ่นมอบให้ด้วย ทางการจือโป๋ยังได้ให้คำปรึกษาด้านการคมนาคม ที่พักอาศัย ข้อมูลปิ้งย่าง และเส้นทางท่องเที่ยวที่ละเอียดด้วย

จากเมืองจือโป๋ ถึงฮาร์บิน และเทียนสุ่ย เมืองที่ได้รับความนิยมจากโอกาสทางอินเทอร์เน็ตเพิ่มมากขึ้นๆเรื่องการที่เมืองเหล่านี้กลายเป็นเมืองยอดฮิตในสังคมออนไลน์สะท้อนถึงตรรกะและแนวโน้มประชาสัมพันธ์เมืองในยุคดิจิทัล คือดึงดูดความสนใจด้วยประเด็นใดประเด็นหนึ่ง แล้วใช้สิ่งอำนวยความสะดวกขั้นพื้นฐาน ผลิตภัณฑ์การท่องเที่ยวหลากหลาย และการบริการสาธารณะที่อบอุ่นในการสร้างแรงกระตุ้นใหม่เรื่อย ๆ เพื่อจับโอกาสการได้รับความนิยมทางสื่อสังคมออนไลน์ซึ่งหาได้ยากในการพัฒนาเมือง

ชีวิตที่คึกคักในตลาด ชีวิตเรียบง่ายในโลก ปลอบใจมนุษย์เราได้ ผู้บริโภครุ่นใหม่ของจีนที่เป็นทั้งชาวเน็ตและนักท่องเที่ยว ต่างปรารถนาที่จะได้ชีวิตที่มีคุณภาพ การบริการที่อบอุ่น และสถานที่ท่องเที่ยวที่มีเสน่ห์วัฒนธรรม ผู้บริหารเมืองเริ่มเรียนรู้แนวคิดการพัฒนาการท่องเที่ยวใหม่ ๆ และให้ความสำคัญกับความต้องการของผู้บริโภคชาวเน็ตมากขึ้นเรื่อย ๆ ในอนาคต เมืองต่าง ๆ ของจีนจะแสดงความดีงามทั้งด้านการเมืองและสังคมผ่านแพลตฟอร์มสื่อสังคมออนไลน์ และเมืองเหล่านี้ซึ่งเคยเป็นเมืองทั่วไปแต่มีความมีชีวิตชีวา ย่อมไม่เพียงพัฒนาเป็นเมืองโด่งดังชั่ววูบทางสื่อสังคมออนไลน์เท่านั้น แต่จะกลายเป็นเมืองที่ได้รับความนิยมต่อไปในระยะเวลาอันยาวนาน

เขียนโดย หวังอวี๋ซินหง และเหยียนฉงเสี้ยว

-----------------------------------------------

ธุรกิจการท่องเที่ยวจีนเข้าสู่ยุคใหม่

“ดูเหมือนว่า เมืองทุกแห่งมีนักท่องเที่ยวกว่า 100 ล้านคน” ช่วงวันเมย์เดย์ปี 2024 ของจีนนับเป็นฤดูการท่องเที่ยวที่น่าสนใจ สถิติจากกระทรวงวัฒนธรรมและกาลท่องเที่ยวจีนพบว่า ระยะ 5 วันในช่วงวันเมย์เดย์ของจีน คนจีนที่เที่ยวในประเทศรวมแล้วมี 295 ล้านคน/ครั้ง เพิ่มขึ้น 7.6% เมื่อเทียบกับระยะเดียวกันของปีที่แล้ว และเพิ่มขึ้น 28.2% เมื่อเทียบกับระยะเดียวกันของปี 2019 ค่าใช่จ่ายของนักท่องเที่ยวจีนในช่วงดังกล่าวคิดเป็น 166,890 ล้านหยวน หรือ 23,058 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้น 12.7% เมื่อเทียบกับระยะเดียวกันของปีที่แล้ว และเพิ่มขึ้น 13.5% เมื่อเทียบกับระยะเดียวกันของปี 2019

ขณะเดียวกัน จีนเริ่มฟื้นฟูมาตรการให้นักท่องเที่ยวต่างชาติเข้ามาเที่ยวจีนด้วย สถิติจากสำนักงานตรวจคนเข้าเมืองแห่งชาติพบว่า ช่วงไตรมาสแรกปี 2024 จำนวนคนต่างชาติที่เข้ามาในจีนเพิ่มขึ้นสามเท่าเมื่อเทียบกับระยะเดียวกันของปีที่แล้ว และในจำนวนดังกล่าวมี 30% เป็นนักท่องเที่ยว สถิติจากกระทรวงวัฒนธรรมและการท่องเที่ยวพบว่า ช่วงวันเมย์เดย์ปีนี้ นักท่องเที่ยวที่เดินทางเข้าออกจีนรวมแล้ว 3.672 ล้านคน/ครั้ง ซึ่งนักท่องเที่ยวที่เข้ามาเที่ยวจีนมี 1.775 ล้านคน/ครั้ง

ตั้งแต่ปีนี้เป็นต้นมา ตลาดคนต่างชาติเที่ยวจีนเฟื่องฟูขึ้นอย่างเห็นได้ชัด เดือนธันวาคมปีที่แล้ว จีนประกาศใช้นโยบายฟรีวีซ่าให้กับฝรั่งเศส เยอรมนี และมาเลเซียรวม 12 ประเทศ และยกเว้นวีซ่าระหว่างจีนกับสิงคโปร์ และจีนกับไทยซึ่งกันและกัน ขณะเดียวกัน ออกมาตรการลดขั้นตอนการขอวีซ่า ในแหล่งท่องเที่ยวต่าง ๆ ได้จัดช่องทางพิเศษสำหรับผู้ถือหนังสือเดินทางต่างชาติ ปรับปรุงระบบการใช้จ่ายดิจิทัลให้สะดวกขึ้นสำหรับคนต่างชาติ และสนับสนุนการชำระเงินด้วยหลากหลายวิธี เพื่อให้นักท่องเที่ยวต่างชาติเที่ยวจีนอย่างสะดวกสบายมากขึ้น

สถิติจากแพลตฟอร์มการท่องเที่ยวจีนพบว่า ช่วงวันเมย์เดย์ ใบจองเดินทางมาเที่ยวจีนเพิ่มขึ้น 105% จำนวนนักท่องเที่ยวจากประเทศที่จีนใช้นโยบายยกเว้นวีซ่านั้นเพิ่มขึ้น 2.5 เท่าตัว บริษัทการท่องเที่ยวต่าง ๆ ได้นำเสนอผลิตภัณฑ์การท่องเที่ยวใหม่ ๆ อย่างต่อเนื่อง กระตุ้นตลาดคนต่างชาติเที่ยวจีนอย่างต่อเนื่อง

นอกจากนี้ ตลาดการท่องเที่ยวภายในประเทศของจีนก็มีแนวโน้มใหม่ เมืองท่องเที่ยวดั้งเดิมยังคงคึกคักอยู่ ขณะเดียวกัน การท่องเที่ยวในอำเภอหรือหมู่บ้านเติบโตอย่างรวดเร็ว กลายเป็นไฮไลท์ของตลาดการท่องเที่ยวในช่วงวันเมย์เดย์ สถิติพบว่า ช่วงวันเมย์เดย์ ได้เกิดแรงกระตุ้นการบริโภคบริการวัฒนธรรมและท่องเที่ยวในอำเภอต่าง ๆ ของจีน ใบจองบริการท่องเที่ยวของเมืองหยางโจว, ลั่วหยาง, ฉินหวงเต่า ซึ่งเป็นเมืองท่องเที่ยวดั้งเดิมของจีนเพิ่มขึ้น 11% ขณะที่อำเภอเล็ก ๆ อย่างอันจี๋, ถงหลู และตูเจียงเยี่ยน ซึ่งเป็นอำเภอท่องเที่ยวที่ได้รับความนิยมใหม่ มีใบจองมาท่องเที่ยวเพิ่มขึ้น 36%

การที่เมืองเล็ก ๆ ได้รับความนิยมจากตลาดการท่องเที่ยวจีนแสดงให้เห็นว่า ที่มาของนักท่องเที่ยวจีนและเป้าหมายปลายทางของนักท่องเที่ยวจีนเลือกนั้นมีความหลากหลายมากขึ้น และมีการเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้างทั้งในด้านอุปทานและบริโภคของตลาดการท่องเที่ยวจีน ในด้านการบริโภคแล้ว ลูกค้าพยายามหลีกเลี่ยงเที่ยวตามคนทั่วไป คืออยากเน้นความชอบส่วนตัวมากขึ้น จากเมืองใหญ่ ๆ หันมาสนใจเมืองเล็ก ๆ จนกระทั่งอำเภอด้วย ซึ่งในอนาคตจะเป็นปรากฏการณ์ที่เห็นชัดเจนขึ้น ส่วนในด้านอุปทาน เครือข่ายรถไฟความเร็วสูงที่สมบูรณ์ ทำให้เมืองและอำเภอเล็ก ๆ สามารถเชื่อมถึงเมืองใหญ่ได้สะดวก ขณะเดียวกัน เมืองและอำเภอเล็ก ๆ ก็ได้นำเสนอผลิตภัณฑ์การท่องเที่ยวที่ดีขึ้น เฉพาะปีนี้ แพลตฟอร์มการท่องเที่ยวเพียงแพลตฟอร์มเดียวของจีนก็ได้นำเสนอแหล่งท่องเที่ยวกว่า 1,000 แห่งในอำเภอ

เมื่อนักท่องเที่ยวต่างชาติสนใจจีนมากขึ้น และเมื่อวัยรุ่นจีนสนใจเมืองและอำเภอเล็ก ๆ ของจีนมากขึ้น กระตุ้นให้จีนใช้มาตรการอำนวยความสะดวกให้คนต่างชาติเข้ามาในจีนมากขึ้น และก็ได้สร้างโอกาสใหม่ ๆ ให้จีนในการพัฒนาความเป็นเมือง และฟื้นฟูความรุ่งเรืองของหมู่บ้าน สภาพที่เกิดขึ้นใหม่ด้านวัฒนธรรมการท่องเที่ยวในช่วงวันเมย์เดย์สะท้อนถึงภาพใหม่ของการพัฒนาจีน การท่องเที่ยวที่คึกคักสะท้อนว่าชาวจีนมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น และมีความปรารถนาดีต่ออนาคตที่สดใส

ตั้งแต่การปฏิรูปเปิดประเทศเป็นต้นมา อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวจีนพัฒนาถึงทุกวันนี้ จีนได้พัฒนาตลาดการท่องเที่ยวภายในประเทศที่ใหญ่ที่สุดในโลก และเป็นที่มาของการมีนักท่องเที่ยวและเป้าหมายแหล่งท่องเที่ยวรายใหญ่ที่สุดของโลก การท่องเที่ยวพัฒนาเป็นอุตสาหกรรมเสาหลักเชิงยุทธศาสตร์ อุตสาหกรรมเพื่อชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชน และอุตสาหกรรมความผาสุกที่มีลักษณะเชิงยุคสมัยของจีน และเป็นหนทางการพัฒนาการท่องเที่ยวที่มีลักษณะพิเศษของจีนเอง

เขียนโดย เหยียนฉงเสี้ยว

--------------------------------