เมื่อเร็ว ๆ นี้ MQDC (บริษัท แมกโนเลีย ควอลิตี้ ดีเวล็อปเมนต์ คอร์ปอเรชั่น จำกัด) ร่วมกับ สภาคณบดีคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์แห่งประเทศไทย (CDAST) ได้สร้างปรากฏการณ์ใหม่ให้วงการออกแบบเมืองไทย ด้วยการจัดเวทีประกวดผลงานออกแบบพื้นที่สาธารณะ “MQDC Design Competition 2023” ในหัวข้อ “RE-imagining Thai Social Space: City Festival as Design Intervention” เพื่อเฟ้นหาสุดยอดผลงานออกแบบพื้นที่สาธารณะของเมืองและพื้นที่กึ่งสาธารณะสำหรับเมืองยุคใหม่ โดยโครงการในปีนี้ประสบความสำเร็จอย่างล้นหลาม ด้วยจำนวนผู้สมัครมากที่สุดในประเทศไทยถึง 1,222 คน ร่วมชิงเงินรางวัลและทริปศึกษาดูงานต่างประเทศรวมมูลค่ากว่า 2 ล้านบาท

เวทีดังกล่าวถือเป็นการเปิดโอกาสครั้งสำคัญให้ทั้งนักศึกษาออกแบบและบุคคลทั่วไปได้ตีโจทย์การสร้างสรรค์สเปซที่จะมาปลุกเมืองให้คึกคัก พร้อมดึงอัตลักษณ์ของชุมชน โดยความท้าทายของโจทย์ คือการอิงสเกลจากพื้นที่จริงย่านสุขุมวิทใต้ กรุงเทพฯ และสถานที่สำคัญในจังหวัดอื่น ๆ และหลังจากคัดเลือกอย่างเข้มข้น ผลงานออกแบบที่คว้ารางวัลชนะเลิศได้แก่ ทีม A222 จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยกับผลงาน “ลานละคร” และทีมบุคคลทั่วไป ได้แก่ ทีม B124 กับผลงาน “อ้อ-มา-กา-เสะ” ซึ่งได้รับเงินสนับสนุนทีมละ 200,000 บาท พร้อมโอกาสพิเศษในการบินลัดฟ้าไปศึกษาดูงานออกแบบพื้นที่สาธารณะที่เมืองปีนัง ประเทศมาเลเซียถึง 5 วันเต็ม ร่วมตะลุยชมเทศกาลและสถาปัตยกรรมอันงดงาม เพื่อเสาะหาแรงบันดาลใจในการรังสรรค์ผลงานการออกแบบที่สามารถนำมาปรับใช้กับบริบทของสังคมไทยเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของคนเมืองยุคใหม่ต่อไปในอนาคต

ทริปดูงานตลอด 4 คืน 5 วันที่เมืองแห่งมรดกโลกในครั้งนี้ ทั้งสองทีมนักศึกษาและบุคคลทั่วไปได้เยี่ยมชมศิลปะและการออกแบบหลากหลายแขนง เริ่มต้นทริปสุดพิเศษด้วยการพักที่จอร์จทาวน์ เมืองหลวงของประเทศมาเลเซีย ซึ่งเป็นหนึ่งในมรดกทางวัฒนธรรมที่เปี่ยมด้วยศิลปวัฒนธรรมสุดตระการตา ตลอดทั้ง 5 วัน ผู้ร่วมทริปได้เดินทางเยี่ยมชมแลนด์มาร์กสำคัญของเมือง ไม่ว่าจะเป็น “หอนาฬิกาควีนวิกตอเรีย” พร้อมชมป้อมปราการที่ใหญ่ที่สุดในมาเลเซียอย่าง “ป้อมคอร์นวอลลิส” ต่อด้วยการดื่มด่ำกับความงดงามทางสถาปัตยกรรมที่ “ศาลาว่าการเมืองปีนัง (Penang Town Hall)” และ “City Hall Penang” ซึ่งเป็นสำนักงานของรัฐบาลท้องถิ่นปีนัง โดยอาคารเหล่านี้ตั้งอยู่ในพื้นที่แหล่งมรดกโลกขององค์การยูเนสโก (UNESCO) โดดเด่นด้วยสถาปัตยกรรมแบบบริติชเอ็มไพร์ เนื่องจากสร้างขึ้นในช่วงที่อยู่ภายใต้อาณานิคมอังกฤษนั่นเอง

เหล่าทีมผู้ชนะยังได้เปิดประสบการณ์อันน่าตื่นเต้นกับการชมวิวรอบเมืองปีนังบน “เรนโบว์สกายวอร์ก” สัมผัสทัศนียภาพแบบพาโนรามา นอกจากนี้ยังได้สัมผัสเสน่ห์ของท้องถิ่นด้วยการนั่งรถสามล้อ ดื่มด่ำกับความรุ่มรวยทางประวัติศาสตร์ที่หมู่บ้านชาวประมง พร้อมชมวัตถุโบราณที่ “คฤหาสน์เปอรานากัน” และ “บลูแมนชันหรือคฤหาสน์เฉิงฟัตเจ๋อ” ทั้งยังได้สนุกสนานกับเทศกาลจอร์จทาวน์ (George Town Festival) เต็มอิ่มกับการแสดงเชิงศิลปะ ตลอดจนพูดคุยกับประธานและผู้จัดงานเทศกาลจอร์จทาวน์ พร้อมปิดท้ายทริปด้วยการชม “ฮาบิแทต ปีนัง ฮิลล์” ที่สร้างด้วยสถาปัตยกรรมที่เปี่ยมจิตวิญญาณและเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของคนในชุมชน ตลอดทั้ง 5 วัน เหล่านักออกแบบได้สร้างความทรงจำแสนประทับใจและเก็บเกี่ยวแรงบันดาลใจมากมายจากการเจาะลึกการออกแบบพื้นที่สาธารณะที่เปี่ยมสเน่ห์และมนต์ขลังในปีนัง ก่อนเดินทางกลับไทยอย่างสวัสดิภาพ

ตัวแทนผู้ชนะประเภทบุคคลทั่วไปจากทีม กล่าวถึงการได้สัมผัสศิลปะและวัฒนธรรมที่โดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ของเมืองปีนังว่า “ดีใจมากๆ ที่ได้มีโอกาสมาเยือนเมืองมรดกโลกของยูเนสโกอย่างปีนัง ได้ซึมซับวัฒนธรรมและศิลปะท้องถิ่นที่ไม่เคยเห็นที่ไหนมาก่อน เพราะเป็นการผสมผสานของหลายเชื้อชาติ เราได้แรงบันดาลใจในการเบลนด์ความงามและอัตลักษณ์ของหลากหลายวัฒนธรรมในผลงานต่อ ๆ ไป
ของเรา”

ด้าน นายชยพล สิทธิกรวรกุล ตัวแทนจากทีม A222 ผู้ชนะเลิศในประเภทนักศึกษาที่ได้มาร่วมทริปที่ปีนัง เล่าถึงความประทับใจและประสบการณ์ที่ได้รับจากการดูงานออกแบบในครั้งนี้ว่า “ทริปนี้ถือเป็นการเปิดโลกและสปาร์กไอเดียการออกแบบใหม่ ๆ ได้ดีมาก ๆ อย่างการได้เข้าร่วมเทศกาลจอร์จทาวน์ เราเห็นอย่างชัดเจนว่าเมืองดึงฟังก์ชันของพื้นที่สาธารณะมาปรับใช้กับการจัดเทศกาลอย่างไรเพื่อทำให้ชุมชนคึกคักและดึงการมีส่วนร่วมของคนในชุมชน นอกจากนี้ ส่วนตัวเราชื่นชมการใช้สตรีทอาร์ตและกราฟฟิตี้มาเป็นกิมมิคของเมือง ชอบไอเดียของการใช้ศิลปะมากระตุ้นการท่องเที่ยวและเศรษฐกิจท้องถิ่น อยากจะบอกต่องานประกวดดี ๆ อย่าง MQDC Design Competition เพราะเราเชื่อว่าการประกวดออกแบบ Public Space ที่สามารถนำไปต่อยอดเป็นการพัฒนาสังคมเมืองของประเทศไทยได้จริง”

MQDC และพันธมิตร เตรียมต่อยอดจากความสำเร็จของเวทีประกวดในครั้งนี้ พร้อมเดินหน้าโครงการออกแบบเชิงสร้างสรรค์อีกหลากหลายโครงการในอนาคต เพื่อเปิดเวทีให้นักออกแบบรุ่นใหม่ได้มีส่วนร่วมกับการพัฒนาชุมชนเมือง ปลุกเมืองให้คึกคักและนำรายได้สู่ชุมชนอย่างยั่งยืน ติดตามชมผลงานการออกแบบพื้นที่สร้างสรรค์ “City Festival” ที่ได้รับรางวัลทั้งหมดจากโครงการ พร้อมติดตามอัปเดตล่าสุดของโครงการประกวด ตลอดจนการประกาศรับสมัครในครั้งต่อไปได้ที่ Facebook: MQDC Design Competition 2023