มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ได้ดำเนินการมาครบ 20 ปี ในปีนี้ แนวคิดการจัดการอยู่บนพื้นฐานบริบทของสังคม ศาสนา วัฒนธรรม และกระบวนการมีส่วนร่วม ควบคู่ไปกับการสอดแทรกแนวคิด ทฤษฎีใหม่ๆ ทางด้านการบริหารธุรกิจ ซึ่งนำไปสู่ความยั่งยืนของหลักสูตร และพร้อมสำหรับกระแสการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในโลกธุรกิจทั้งในประเทศและการเปลี่ยนแปลงในระดับโลก

ผู้ศึกษาในหลักสูตรปริญญาโทบริหารธุรกิจสำหรับผู้บริหาร ทั้งหมดเป็นบุคลากรจากภาคธุรกิจ มาจากหลากหลายหน่วยงานทั้งภาคธุรกิจและราชการ ในระดับผู้บริหารระดับสูง เจ้าของกิจการ ผู้มากด้วยประสบการณ์ ที่ต้องการความรู้เพื่อปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงและสร้างความยั่งยืนแก่อาชีพและธุรกิจ นอกจากนั้นยังมีกลุ่มเจ้าของธุรกิจ Start up (คนรุ่นใหม่) เปิดบริษัทขึ้นมาใหม่เพื่อรองรับธุรกิจด้านไอที และรวมถึงต้องการทำธุรกิจให้เติบโตขึ้นแบบก้าวกระโดด สามารถสร้างรายได้จำนวนมาก คนทั้งสองกลุ่มนี้ต้องการการเรียนรู้ ต้องการพัฒนาทักษะใหม่ๆ สำหรับการประกอบอาชีพ นับได้ว่าโครงการเราได้เปรียบในการมีผู้ศึกษาที่ประกอบด้วยคนที่แตกต่างกันทั้งสองกลุ่มนี้ สามารถแลกเปลี่ยนประสบการณ์และแนวคิดระหว่างกันได้

วัตถุประสงค์หลักของหลักสูตรปริญญาโทบริหารธุรกิจสำหรับผู้บริหาร เพื่อสร้างความยั่งยืน คือการออกแบบหลักสูตรที่มีความยืดหยุ่น ที่จะสามารถนำความพร้อมที่แตกต่างกันของผู้เรียนทั้งสองกลุ่ม ให้สามารถนำประสบการณ์ที่ผ่านมาเข้ามาแบ่งปันแนวคิดของคนต่างรุ่น ตลอดจนสอดแทรกแนวคิดทางการบริหารธุรกิจสมัยใหม่ มาบูรณาการกับการเรียนรู้ในหลักสูตรของเรา โดยมุ่งเน้นการสร้างความผูกพันและสังคมแห่งการแบ่งปัน ทั้งระหว่างผู้เรียนในชั้นปีและศิษย์เก่าชั้นปีต่างๆ เพื่อสร้างเครือข่ายทางธุรกิจที่เกิดจากความผูกพัน ความจริงใจ ในการช่วยเหลือแบ่งปันในลักษณะครอบครัว Ex-MBA อีกด้วย อย่างไรก็ตาม ตลอด 20 ปีที่ผ่านมา เราไม่เคยหยุดนิ่งในการพัฒนาหลักสูตร วิชา และวิธีการเรียนการสอนให้เหมาะสมในการดึงเอาศักยภาพของผู้ศึกษาเพื่อให้เกิดการแบ่งปันและพัฒนาศักยภาพของแต่ละคนที่มีอยู่ ในภาพรวมของฟังก์ชั่นการบริหารธุรกิจ ทั้งการบริหารจัดการ การเงิน บัญชี การตลาด การวิจัย เป็นต้น แต่ในการพัฒนาหลักสูตรและวิธีการเรียนการสอนนั้น ทางโครงการยังได้ตระหนักถึงการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในสังคม การปรับเปลี่ยนหลักสูตร ไม่ใช่เป็นเพียงการเปลี่ยนแปลงอย่างเดียวที่เกิดขึ้น แต่เป็นการนำประสบการณ์ของมหาวิทยาลัยไปตอบสนองความต้องการของสังคม ที่สำคัญ เราต้องสร้างจิตวิญญาณที่ทำให้คนแต่ละคนสามารถพัฒนาตัวเองไปได้ไกลมากขึ้น

ในการเรียนการสอน เราให้ความสำคัญกับการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง และการเชื่อมโยงสิ่งที่เรียนรู้กับสภาพแวดล้อมจริง เพื่อให้เกิดการนำไปใช้ประโยชน์ได้ เช่นในปีที่ผ่านมาทางหลักสูตรได้ บูรณาการ การเรียนกับโจทย์จากธุรกิจจริงในท้องถิ่น โดยทำในรูปแบบของการจัดทำแผนธุรกิจให้กับธุรกิจท้องถิ่นที่ยินดีให้ความร่วมมือในการให้ข้อมูลต่าง ๆ ให้ทีมนักศึกษาเข้าร่วมในการศึกษาวิเคราะห์ธุรกิจและนำเสนอข้อเสนอแนะเพื่อพัฒนาศักยภาพของธุรกิจนั้นๆ ในรูปแผนธุรกิจ จำนวน 6 กลุ่มธุรกิจ นักศึกษาแต่ละกลุ่มจะได้เรียนรู้โดยเอาแนวคิดที่ได้เรียนมาประยุกต์ใช้ ประสบการณ์การบริหารจัดการส่วนตัว ความถนัดในแต่ละสาขาวิชาที่มีอยู่ การทำวิจัย มาแบ่งปันเรียนรู้ร่วมกันและบูรณาการร่วมกัน โดยมีคณาจารย์เป็นที่ปรึกษาอย่างใกล้ชิดทุกกลุ่ม

ผลการจัดทำ Action Learning จะทำให้ผู้เรียนต้องใช้เวลาร่วมกันมากขึ้น ใช้เวลาในการศึกษาภาคทฤษฎีจากคณาจารย์ไปพร้อมๆ กับการประชุมกลุ่ม การเข้าพบผู้ประกอบการนอกเหนือจากเวลาเรียนมากขึ้น ทำให้ผู้เรียนต้องใช้ความพยายามและเวลามากขึ้น แต่ผลการทำ Focus Group กับกลุ่มผู้เรียน พบว่าส่วนมากเกิดความรู้เข้าใจในธุรกิจใหม่ๆ ที่ต่างไปจากธุรกิจเดิมที่ทำอยู่ ได้มุมมองภาพรวมของการบริหารจัดการมากขึ้นว่าทุกฟังก์ชั่น ทุกกิจกรรมที่เกิดขึ้นจะส่งผลกระทบต่อธุรกิจทั้งหมด เช่น การบริหารด้านการเงิน จะส่งผลต่อระบบธุรกิจด้วย เป็นต้น ในด้านเจ้าของธุรกิจที่กรุณามาเป็น Case ให้เรา จากการทำแบบประเมินพบว่า การเรียนการสอนรูปแบบนี้ช่วยสะท้อนแนวคิดที่เป็นประโยชน์ต่อธุรกิจในมุมมองของคนภายนอกธุรกิจของตน ที่สามารถนำไปปรับใช้ได้ดี และมีความพึงพอใจในระดับมาก ในปีนี้เราจึงทำการสอนในรูปแบบ Action Learning ต่อเป็นปีที่สอง แต่ทางคณาจารย์ของโครงการ มีการปรับวิธีการเรียนการสอนเพื่อให้เหมาะสมและช่วยลดเวลาต่างๆ ของนักศึกษาลง โดยนำเอาจุดอ่อนของปีที่ผ่านมาเป็นตัวตั้งในการปรับปรุง เพื่อให้สามารถดึงพรสวรรค์ที่มีอยู่ในตัวคนทุกคนออกมาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด และกระตุ้นให้ผู้เรียนมีความคิดสร้างสรรค์จากการเรียนรู้อีกด้วย

อย่างไรก็ตาม แนวโน้มการเปลี่ยนแปลงในโลกธุรกิจ และวิธีการเรียนการสอนแบบ Action Learning ของทางหลักสูตรปริญญาโทบริหารธุรกิจสำหรับผู้บริหาร เป็นที่สนใจของศิษย์เก่ารุ่นพี่ๆ ที่สำเร็จการศึกษาไปแล้ว ทางเรากำลังคิดว่า อาจมีการจัดหลักสูตรอบรมระยะสั้นๆ สำหรับอัปเดตความรู้ให้กับศิษย์เก่ารุ่นพี่ๆ ในอนาคต อาจเป็นการสมัครเข้ามาเรียนรู้ในบางหัวข้อร่วมกับรุ่นน้องและคณาจารย์ผ่านการเรียนการสอนแบบ Action Learning เพื่อตอบสนองต่อผู้เรียนในการพัฒนาธุรกิจได้อย่างต่อเนื่องจากการเรียนรู้อย่างสม่ำเสมอ

นอกจากนี้ ทางหลักสูตรยังได้มุ่งเน้นไปที่การเปิดวิสัยทัศน์ ด้าน International Business Management ให้กับกลุ่มผู้เรียน โดยในช่วงแรกๆ จะเป็นรูปแบบการไปเยี่ยมเยือนต่างประเทศเพื่อให้เกิดการเรียนรู้และดูงานในกลุ่มประเทศต่างๆ ในระยะสั้นๆ เพื่อการเปิดวิสัยทัศน์และสร้างความสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียน แต่เมื่อประมาณ 5 ปีที่ผ่านมาทางหลักสูตรเริ่มให้มีการเข้าไปศึกษาโดยฟังการบรรยายในหัวข้อสำคัญๆ ด้าน International Business Management ในปี ค.ศ. 2015-2017 เข้าฟังการบรรยายด้านการตลาดจากมหาวิทยาลัยในประเทศฝรั่งเศส และ ในปี ค.ศ. 2018 และ 2019 ทางหลักสูตรได้ติดต่อพาผู้เรียนไปศึกษากระบวนวิชา International Business Management ระยะเวลา 5 วัน กับมหาวิทยาลัยที่มี MOU กับทางคณะ ในประเทศเยอรมัน เพื่อให้เกิดความรู้ความเข้าใจ เกิดวิสัยทัศน์ ฝึกใช้ภาษาต่างประเทศ และสร้างความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างผู้เรียน

ตลอด 20 ปีที่ผ่านมามีศิษย์เก่าของทางหลักสูตรปริญญาโทบริหารธุรกิจสำหรับผู้บริหาร (Ex-MBA) ที่สำเร็จการศึกษาและประสบความสำเร็จมากมาย ทั้งในส่วนของภาคราชการ ภาคธุรกิจ ตลอดจนเป็นเจ้าของธุรกิจที่ประสบความสำเร็จมากมาย ซึ่งคงขอยกเป็น Case ธุรกิจโดยไม่เอ่ยชื่อผู้เรียนเพราะอาจจะทำให้ผู้ไม่ถูกเอ่ยนามน้อยใจ เช่น ในภาคราชการเราจะมีทั้งในส่วนของอาจารย์ ตำรวจ ทหาร พยาบาลในหน่วยงานของภาครัฐบาล ที่หลังจากสำเร็จการศึกษาไปแล้วได้นำความรู้ที่เรียนมาไปช่วยในการทำงานจนประสบความสำเร็จได้เลื่อนตำแหน่ง เช่น เป็นคณบดี เป็นหัวหน้าแผนก หัวหน้าฝ่าย ได้รับรางวัลยกย่องเป็นบุคลากรดีเด่นของหน่วยงาน เป็นต้น ในส่วนของผู้บริหารมืออาชีพได้รับความสำเร็จในอาชีพบริหาร ได้เลื่อนเป็นผู้อำนวยการโรงพยาบาล หัวหน้าหน่วยงาน ผู้จัดการเขต ผู้จัดการภาค ก็มากมาย หรือในส่วนของผู้ประกอบการก็มีผู้สำเร็จการศึกษาที่สามารถกลับไปสร้างความเข้มแข็งให้ธุรกิจ ขยายธุรกิจให้มีหลายสาขามากขึ้นทั้งในและต่างประเทศ มีการเข้าไปทำธุรกิจเป็นธุรกิจระดับ International และมีกลุ่มที่ได้รับรางวัลดีเด่นระดับนานาชาติ หรือบางท่านนอกจากจะไปเป็นผู้บริหารมืออาชีพระดับประเทศแล้ว ยังใช้ความรู้ที่ได้จากระดับปริญญาโทไปต่อยอดในการศึกษาระดับปริญญาเอกอีกด้วย ทำให้เราได้ข้อสรุปว่าการเรียนที่ได้สามารถตอบสนองผู้เรียนได้ทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติได้จริงๆ

ที่สำคัญและเป็นความภาคภูมิใจของหลักสูตร คือ ศิษย์เก่าของหลักสูตรปริญญาโทบริหารธุรกิจ สำหรับผู้บริหาร (Ex-MBA) ของเรา ไม่เคยลืมที่จะกลับมาช่วยเหลือทางคณะ เพื่อนๆ ร่วมหลักสูตร และเป็นคนคิดดีทำดี

เรื่อง : รศ.อรชร มณีสงฆ์ | ประธานกรรมการบริหารหลักสูตร บริหารธุรกิจมหาบัณฑิตสำหรับผู้บริหาร
ภาพ : ชัชชา ฐิติปรีชากุล